زیبایی شناسی هنجارگریزی بیانی در ناسازوارهای قرآنی

Authors

حمید عبّاس زاده

طالب مرحلة الدکتوراه فی قسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة أصفهان محمد خاقانی اصفهانی

أستاذ قسم اللغة العربیة بجامعة اصفهان نصراله شاملی

أستاذ فی قسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة أصفهان. سیدمحمدرضا ابن الرسول

أستاذ مساعد فی قسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة أصفهان

abstract

ناسازوار یکی از عوامل ادبیت ومختصه های سبک ساز قرآن است؛ به گونه ای که زبان عادی را به وسیله هنجارگریزی معنایی به سطح ادبی ارتقا می دهد، در نتیجه به کلام بار معنایی، و زیبایی شناختی وبُعدی الهام بخش  می دهد؛ زیرا ناسازوار شیوه ای از بیان یک معناست که روساخت گزاره با زیر ساخت آن تفاوت دارد وخواننده این اختلاف بین سطح وعمق را درمی یابد؛ به دیگر سخن، معنا در یک گزاره، دو سطح دارد: سطح پیدا وسطح ناپیدا که خواننده با دریافت تعارض میان آن دو معنای مورد نظر را در می یابد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، جنبه های زیبایی شناختی ناسازوارهای قرآنی مربوط به کافران را در موقعیت های مختلف آنان نشان می دهد. به منظور پرهیز از هرگونه سوء برداشت یا سوء تفاهم، توجه خواننده محترم را به این نکته معطوف می داریم که منظور از وجود تناقض در قرآن، ناسازوار منطقی نیست؛ بلکه منظور، ناسازوار به مثابه یکی از مؤلفه های ادبیت کلام و ابزارهای تصویرگری هنری است. ناسازوار به واسطه عواملی در زیبایی قرآن نقش ایفا می کند که عبارتند از: آشنایی زدایی، ایجاز، برجسته سازی لفظ ومعنا، صدق، تهویل، وتهکّم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

هنجارگریزی نحوی در گفتمان قرآنی

متن، ساختاری زبانی است که از الگوها و قواعد دستوری خاصی پیروی می‌کند که از آن با نام زبان معیار/ خودکار یاد می‌شود. گاهی ادیب برای بزرگ­نمایی مفهوم مورد نظر خود، با وجود امکان رعایت قواعد زبانی، از هنجار زبان سر­می‌پیچد تا توجه مخاطب را به یک معنای خاص جلب و در حقیقت مفهوم را برجسته‌سازی کند. هنجارگریزی یکی از شیوه‌های برجسته‌سازی معناست که در هشت سطح قابل بحث است. این نوشتار با بررسی هنجارگریز...

full text

پژوهشی در وجوه بیانی امثال قرآنی

امثال و حکم در هر ملّت و زبانی نشانۀ غنای فرهنگی آن هاست و عبارتند از جملاتی حکیمانه، ساده و پرمحتوا که مردم، آن ها را در محاورات خود به کار می برند . می توان گفت امثال، خلاصه ای از تجارب و افکار بعضی مردم و یا حکماست که تأثیراتی بس شگرف در اذهان بشر به جای می گذارند. قرآن کریم نیز که برای هدایت و ارشاد انسان ها نازل شده، به قصد تقریب امور ذهنی و غیبی و عقلی به اذهان مردم، از امثال بهره برد...

full text

زبان و اسلوب‌های بیانی در داستان‌های قرآنی

اگر زبان دین و اسلوب‌های بیانی آن رمزدار و معماگونه باشد، هدف آن که همانا هدایت و انتخاب و رشد و تکامل است، صعب الوصول خواهد بود. این مقاله با داده‌های قرآنی و تحلیل فلسفی مفردات در جست‌وجوی ژرفای ماندگاری اسلوب‌های قرآنی در ازمنه طولانی است و هدف آن استفاده مطلوب از اسلوب‌های مکشوف از قرآن در متون امروزی است. روش به کار گرفته شده مطالعه کتابخانه‌ای و استفاده از آیات قرآن و متون اصیل دینی به شی...

full text

تطبیق عناصر زیبایی شناسی قرآن کریم با نظریه هنجارگریزی نحوی نمونه مورد پژوهانه: سوره مبارکه «کهف»

سبک‏شناسی، به عنوان یکی از روش‏های تحلیل متون ادبی امروزه بیشتر بر پایه «هنجارگریزی» استوار است. این نظریه که گاهی از آن با عناوینی چون «انحراف از نُرم» یا «عدول از زبان معیار» یاد می‏شود، یکی از مهمترین یافته‏های صورتگرایان روس است و تأکید آن بر تمایز یک اثر ادبی از صورت عادی زبان است. از آن جمله می‏توان به هنجارگریزی در عرصه دستور زبان یا همان بخش نحوی آن اشاره کرد که به شکل جابجایی ارکان جمله...

full text

زیبایی شناسی کارکرد نور در تذهیب های قرآنی (با تاکید بر مبانی حکمت نوریه سهروردی)

قرآن، معتبرترین منبع اندیشة اسلامی با تزیینات خاص خود دربردارندة عناصر کلیدی هنر اسلامی چون نور، فرم و رنگ است؛ سهروردی بنیانگذار حکمت نوریه با تاویل آیاتی از قرآن که در آن­ها به نور اشاره شده، نور را نماد اصیلی چون نماد عالم خیال می­داند که اصل نقوش، رنگ­ها و صور تجریدی هنر اسلامی در آنجاست؛ هنر اسلامی، خصوصاَ تذهیب، هویدای حضور باطنی نماد نور است؛ لذا تبیین نور از دیدگاه «شهاب الدین سهروردی» خ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
دراسات فی العلوم الانسانیه

جلد ۱۹، شماره ۳، صفحات ۱۳۳-۱۴۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023